گروه استانها: كارشناسان سازمان یونسكو عدم استعلام وزارت نفت از سازمان میراث فرهنگی را بی توجهی به قوانین میراث فرهنگی در ایران میدانند و نسبت به سرنوشت چغازنبیل اظهار نگرانی كردهاند.
اكنون سازمان میراث فرهنگی و گردشگری از مسئولان وزارت نفت خواسته است تا نقشه دقیق مسیر اكتشاف، میزان مواد و میزان ارتعاشان و خطرات آن را اعلام كنند. به احتمال بسیار قوی آثار بسیار با ارزش و ناشناخته در استان خوزستان وجود دارد كه به همین دلیل باستان شناسان خواستار كاوشهای دقیق با تامین هزینه از سوی وزارت نفت در این منطقه شده اند.
«محمد حسن طالبیان»، مدیر پروژه چغازنبیل در این باره گفت: مسئولان پروژه چغازنبیل به یونسكو اعلام كرده اند كه در حال حاضر عملیات حفاری متوقف است و وزارت نفت منتظر اظهار نظر كارشناسان سازمان میراث فرهنگی است.»
طالبیان گفت: «وزارت نفت منطقه بسیار وسیعی را در این استان برای كاوشهای نفتی در نظر گرفته است. خوزستان از مناطق باستانی كشور است بنابراین باید تمام این مسیرها كاوش شود. تپههای ناشناخته در این محدوده بسیار زیاد است. باید تمام نقشهها در اختیار مشاوران و كارشناسان سازمان قرار گیرد و یك هیات از باستان شناسان با هزینه وزارت نفت برای كاوش به خوزستان فراخوانده شوند مانند اتفاقی كه در تنگهبلاغی افتاد. پیش تر نیز گفته میشد در تنگه بلاغی اثر مهمی وجود ندارد اما كاوشها همچنان به شناسایی آثار در این محدوده منجر میشود.»
او باتوجه به پیشنهاد وزارت نفت برای تست انفجارها در منطقه مارون و آغاجری گفت: «وزارت نفت با توجه به تخصص خود این پیشنهادها را داده است اما اطلاعات دقیق باید در اختیار كارشناسان سازمان میراث فرهنگی قرار گیرد تا این كارشناسان پیشبینی كنند كه چه اتفاقی میافتد. هنوز هیچ سند كتبی مبنی بر اینكه این پروژه در چه حجمی انجام میشود، وضعیت سفرههای زیر زمینی به چه صورت است، در صورت استقرار و اكتشاف وزارت نفت در این منطقه چه اتفاقاتی برای این منطقه و محیط زیست اتفاق میافتد، دریافت نشده است.»
خوزستان از منطقههای باستانی كشور است. چند سال پیش وزارت نفت بدون استعلام از سازمان میراث فرهنگی و گردشگری اقدام به لوله كشی نفت در شوش كرد. این لولهها دقیقا از دل منطقه باستانی شوش رد شد. كارشناسان با توجه به اینكه میراث فرهنگی یكی از منابع درآمد زا و دایمی كشور است، مطالعه پیش از انجام پروژههای عمرانی را لازم و ضروری میدانند. آنها اعتقاد دارند كه نفت بزودی به پایان میرسد اما میراث فرهنگی برای همیشه ماندگار است.
وزارت نفت مدعی است كه حریم امنیتی مصوب این وزارتخانه برای جلوگیری از تخریب 150 متر است حال آن که برای چغازنبیل 300 متر حریم امنیتی در نظر گرفته شده است. طالبیان در این ارتباط گفت: «این حریم برای یك جاده است نه برای یك اثر باستانی است. با تفسیری که وزارت نفت از حریم یک اثر باستانی ارایه می دهد می توان گفت که هم اکنون میتوان در 150 متری تخت جمشید ساخت و ساز كرد حال آن که چنین چیزی بعید است.»
به گفته طالبیان هنوز وسعت شهر باستانی اورانتاش به طور كامل شناخته نشده است به همین دلیل میزان دقیق حریم این زیگورات هنوز مشخص نیست. امکان دارد حریم زیگورات روی آثار مهمی قرار گرفته باشد و سفالهایی كه در این محدوده كشف شده موید همین حقیقت است.»
كارشناسان تنها راه برای روشن شدن وضعیت چغازنبیل را ارایه اطلاعات دقیق، انتخاب مشاور مورد اعتماد وزارتخانه و سازمان و تامین هزینه كاوشهای گسترده در این منطقه از سوی وزارتخانه میدانند.
طالبیان با اشاره به ادعای وزارت نفت مبنی بر عدم تعیین حریم زیگورات چغازنبیل گفت: «زیگورات چغازنبیل یك اثر جهانی است. یكی از شرطهای ثبت جهانی یك اثر، تعیین حریم آن است. چگونه میتوان گفت كه چغازنبیل تعیین حریم نشده است. حریم این اثر از1979 به همه سازمانها و ارگانها اعلام شده است. از سوی دیگر خیلی از آثار در این محدوده كاوش نشدهاند. چون لزومی برای كاوش وجود نداشته است. كاوشها در صورت لزوم انجام میشود در غیر این صورت باید تمام ایران را كاوش كرد.»
این كارشناس توقف عملیات اكتشاف نفت در چغازنبیل از سوی وزارت نفت را به فال نیك گرفت و گفت: «باتوجه همكاری وزارت نفت باید منتظر یك اتفاق خوب بود. این اثر ناموس ملی است و برای تك تك ایرانیان مهم است.»
«عبدالرسول وطندوست»، مدیر امور بینالملل پروژه چغازنبیل نیز گفت: «چغازنبیل در فهرست آثار جهانی به ثبت رسیده است و در صورت بروز خطر برای این اثر، تعهد ایران در محافل جهانی به زیر سوال میرود. وقتی یك اثر در فهرست جهانی به ثبت میرسد آن كشور متهد است كه قوانین كنوانسیونهای آن سازمان را رعایت كند. بهترین راه این است كه سازمان میراث فرهنگی و گردشگری و وزارت نفت با هماهنگی و همكاری تصمیمی را اتخاذ كند كه به نفع كشور باشد.»
منبع سایت میراث فرهنگی